BOZDA� , G�LC�K G�L�, SARDES ANT�K KENT�, PAMUKKALE
KATILAN K���LER
Yavuz ���en
Ay�a ���en
Ruhi Uyar
�zerk Olcaytu
R��t� Utkan
Barina Utkan
Filiz G�ven
Varl�k �zerciyes
G�D�LEN YER
Bozda� / �demi� / �zmir
G�lc�k g�l� / �demi� / �zmir
Sardes antik kenti / Salihli / Manisa
Ala�ehir / Manisa
Buldan / Denizli
Pamukkale / Denizli
G�D�� TAR�H�
8 Mart 1999 Pazar, saat : 6.30 Ankara ��k��
D�N�� TAR�H�
31 Mart 1999 �ar�amba, saat : 17.30 Ankara var��
ETK�NL�K S�RES�
3 G�n 11 saat
G�D�LEN ARA�
Lada Niva jeep ( Yavuz )
Opel Corsa ( R��t� )
ULA�IM
Ankara, Afyon, U�ak, �zmir hatt�n� takip ettik.
Ankara .............................................. Afyon ...................... 250 km
Afyon ................................................. U�ak ........................ 95 km
U�ak ................................................... Kula ........................ 70 km
Kula ................................................... Salihli ...................... 40 km
Salihli ..........Bozda� ve �demi� yol ayr�m� ....................... 6 km
Ayr�mdan ........................................... Bozda� ..................... 23 km
Bozda� ...................................... Kayak tesisleri .................. 5 km
TOPLAM ............................................................................ 489 km
Bozda� .....................................G�lc�k G�l� ........................................... 10 km
NOT
Ula��m ile ilgili di�er bilgiler, gezi g�ncesi b�l�m�nde verilecektir.
BOZDA� ( 2159 M )
�zmir'in en y�ksek da��d�r. "K�rklar Tepesi" ad� ile bilinen en y�ksek doru�u 2159 metredir. As�l zirvenin biraz do�usunda 2133 m y�ksekli�i bulunan "�atalsivrisi Tepesi" yer almaktad�r. Her iki zirve aras�nda y�ksekli�i 2000 m'den fazla iki tepe daha bulunmaktad�r. Volkanik bir da� olan Bozda�'�n etekleri kara�am ormanlar� ile kapl�d�r.
TIRMANI� ROTALARI
Bozda�'a ula�t�ktan sonra Bozda�'�n i�inden tabela ile i�aretlenmi� 5 km lik bir yol " K�� sporlar� kayak merkezi" ne gitmektedir. Kayak merkezine ula�t�ktan sonra ( rak�m 1540 m ) Zirve kafeteryan�n yerini sorun. Telesyej hatt�n� takiben kafeteryaya ula�abilir ve buradan da zirve y�n�ne devam edebilirsiniz.
Da��n zirvesine yak�n bir noktada " K�� sporlar� kayak merkezi " bir kafeterya kurmadan �nce da�a ��k�� i�in yayg�n olarak kullan�lan yol, bat� rotas�n� takip etmekti. Bat� rotas�na iki farkl� yoldan ula��labilmektedir.
1- Bozda� il�esi, Mermeroluk �e�mesi'nden itibaren �am a�a�lar� aras�ndan y�kselerek da��n bat� rotas�na girilir. Bozda� il�esinin rak�m� 1150 m dir. Bu rota "K�ble Kayal�klar�" ad� verilen kayal�k b�l�me kadar devam eder. Kayal�klar�n arka y�z�nden dola�mak daha uygundur. Kayal�k k�s�m ge�ildikten sonra s�rt takiben y�kselmeye devam edilir ve "K�rklar Mezarl���" ad� verilen d�zl�k bir alana ula��l�r. Bu alanda, eski bir sava�ta �len askerlere ait 40 mezar�n bulundu�u do�rultusunda bir inan�� vard�r. "K�rklar Tepesi" ad� verilen 2159 m y�kseklikteki ana doruk, bu d�zl�k alan�n do�usunda biraz ilerde yer almaktad�r.
2- Tozlu Yaylas� �zerinden de da��n bat� rotas�na ula��labilir. Tozlu Yaylas�na ula�abilmek i�in, �demi� taraf�ndan gelindi�inde G�lc�k'e ayr�lan yolun kenar�nda bulunan mezarl���n yan�ndan do�uya do�ru devam eden toprak yola girilmelidir. Bu yol yakla��k 3 km sonra yaylaya ula��r. Yaylan�n rak�m� 1350 m dir. Tozlu Yaylas�, ormanl�k alan�n d���nda kalmaktad�r. Yaylada az say�da yayla evi bulunmaktad�r. Tozlu Yaylas�na kamp kurulup t�rman��a buradan ba�lanabilir. Bat� rotas�n� takiben K�ble Kayal�klar�na ula��l�r. T�rman���n kalan k�sm� di�er b�l�mde anlat�lan rota ile ayn�d�r.
G�LC�K G�L�
Bozda�'�n yakla��k 10 km uzakl���nda bulunan G�lc�k G�l�, Bozda� zirvesinin bat�s�nda etraf� kara�am ormanlar� ile kapl� bir krater g�l�d�r. G�l tatl� su kaynaklar� ile beslenmektedir. 1.5 km2'lik alana sahip olan g�l�n rak�m� 1050 m dir. Derinli�i 7 m ye ula�an g�lde sazan ve yay�n bal���n�n yan� s�ra kerevit bulunmaktad�r. G�l �evresinde patates �retimi yayg�nd�r. G�l �evresi son d�nemde �zmir ve Salihli'den gelenlerin yapt�klar� yazl�klarla dolmaya ba�lam��t�r.
K���k bir kumsal� da bulunan g�lde y�z�lebilmektedir. Orman i�letme binas�n�n bulundu�u tepeden g�l manzaras� �ok g�zel g�r�nmektedir. tepeden inerken bir patika ile "Ye�il�am Piknik Alan�" na gidilmektedir. G�l �evresinde otel, pansiyon ve �ad�rla konaklanabilecek uygun alanlar vard�r. Lokantalar�nda o�lak etinden yap�lan g�ve� ve sar�msak sosu ile sunulan yay�n tava yayg�nd�r. Ayr�ca �demi� k�ftesi ve b�lgede yap�lan sucuklar� �nl�d�r. Pazar g�nleri kurulan halk pazar�nda y�resel el i�leri olduk�a uygun fiyatlara sat�lmaktad�r.
ALA�EH�R
Ala�ehir, Manisa'ya ba�l� b�y�k bir il�e. Ge�erken u�ramam�z�n nedeni, benim (Yavuz ) 3 ve 8 ya� aras� d�nemimin burada ge�mi� olmas�. �ocuklu�umdan kalma en eski an�lar buraya ait. 1961 y�l�nda babam�n g�revi gere�i buraya gelip 1965 y�l�nda buradan Ankara'ya ta��nm��t�k. Ben ilk okul birinci s�n�f� Ala�ehir'de "9 Eyl�l " �lkokulunda okuyup, ikinci s�n�fa Ankara'da ba�lam��t�m. O g�nden bu yana hi� gitmedi�im Ala�ehir benim i�in ilgin� olacakt�. Ekip de benim ricam� k�rmay�p Ala�ehir'de k�sa bir gezinti yapmay� kabul etti.
Ala�ehir'in antik d�nemdeki ad�, Ph�ladelph�a'd�r. Hiristiyanl���n yeni yay�lma d�nemlerinde bat� Anadoluda ilk kurulan 7 kiliseden biri Ala�ehir'de bulunmaktad�r. Bug�n St Jean kilisesi olarak an�lan ve �evre d�zenlemesi yap�larak koruma alt�na al�nm�� olan yap�, eskiden bizim kom�umuzun bah�esinin i�inde yer almaktayd� ve mahalle �ocuklar�n�n oyun alanlar�ndan biriydi. Bizim evimiz ise bu kilisenin tam kar��s�nda bulunuyordu. Dolay�s� ile eski evimizi bulmak hi� de zor olmad�. ��in ilgin� yan�, Ala�ehir �ok de�i�mi� ve b�y�m�� olmas�na kar��n eski evimizin oldu�u gibi duruyor olmas�yd�.
SARDES ANT�K KENT�
TAR�H�E
Sardes antik kenti, Ankara - �zmir karayolu �zerinde Salihli'ye yakla��k 7 km uzakl�kta yer almaktad�r. Kaz�lardan elde edilen bilgilere g�re Sardes'deki ilk yerle�im M� 1300 y�llar�na kadar uzanmaktad�r. Daha sonraki y�llarda Bat� Anadolu'da g��l� bir devlet olarak ortaya ��kacak olan Lidya'ya ba�kentlik yapacak olan Sardes, M� 680 - 652 y�llar� aras�nda kral olan Gyges d�neminde iyice �nlenmi�tir. Lidya'n�n son kral� olan Kroisos zaman�nda kentin zenginli�i doru�a ula�m��t�r. M� 7. asr�n sonunda ilk para Lidya'da bas�lm��t�r. Antik d�nemdeki ad� ile Paktolos Irma��'n�n ( Sart �ay� ) ta��d��� alt�n k�r�nt�lar� kentin zenginli�ini art�r�rken, Lidya'n�n Anadolu ticaretinde oynad��� rol de bu zenginli�i peki�tirmi�tir.
Anadolu'nun Pers istilas�na u�rad��� d�nemde M� 547 y�l�nda Lidya, Pers egemenli�ine girmi�tir. Bu olay ayn� zamanda Lidya Devleti'nin de sonu olmu�tur. Sardes'in b�t�n zenginli�i bu d�nemde �ran'a ta��nm��t�r. Persler, Anadolu'daki egemenlikleri s�ras�nda, Bat� Anadolu'yu �ran'a ba�layan �nl� "Kral Yolu" nu in�a etmi�lerdir. 2500 km uzunlu�undaki bu yolun Anadolu'daki ba�lang�� noktas� Sardes'dir. �skender'in Anadolu'daki Pers egemenli�ine son vermesinden sonra da varl���n� bir grek �ehri g�r�n�m�nde s�rd�ren Sardes, Roma d�neminde de zenginli�ini korumu�tur. H�ristiyanl���n yay�ld��� d�nemde Anadolu'da kurulan 7 kiliseden biri Sardes'dedir. 14. y�z y�ldan itibaren b�lge T�rk'lerin hakimiyetine ge�mi�tir.
G�R�LEB�LECEK KALINTILAR
Sardes'de ilk kaz�lar, 1910 - 1914 y�llar� aras�nda Amerikal� ekipler taraf�ndan, Artemis Tap�na�� ve Lidya mezarlar�nda yap�lm��t�r. 1958 y�l�nda yeniden ba�lat�lan kaz� ve restorasyon �al��malar�na, 1977 y�l�ndan bu yana yeni bir ekiple devam edilmektedir.
1- ARTEM�S TAPINA�I: B�y�k �skender'in kentte Helen ya�am tarz�n� yerle�tirmesinden sonra, M� 300 y�llar�nda iyonik tarzda in�a edilmi�tir. Ancak M� 5. yy'�n sonlar�ndan itibaren bu y�rede Artemis ad�na adanm�� bir sunak bulunmaktayd�, Lidya yap�s� olarak belirtilen k�rm�z� kum ta��ndan yap�lm�� bu suna��n belirtilenden daha da eski oldu�u ve hatta Anadolu'da �ok yayg�n olan kybele k�lt� ile ba�lant�l� bulundu�u �ne s�r�lm��t�r. Tap�nak daha sonradan bu suna��n �evresine yap�lm��t�r.
2- B�ZANS K�L�SES� : Artemis Tap�na��'n�n g�ney-do�u k��esinde MS 4.yy'dan kalma bu kilisenin Anadolu'da ilk kurulan 7 kiliseden biri oldu�u tahmin edilmektedir.
3- P�RAM�T MEZAR : Akropol tepesinin bat� yamac�nda Lidya mezarlar�ndan farkl� tipte bir mezar yap�s� vard�r. M� 5 - 4 yy'a tarihlenen bu yap�, Pers hakimiyeti d�neminde in�a edilmi�tir. B�g�n yaln�zca alt k�s�mlar� g�r�lebilen mezar�n, bir Pers soylusu ve onun sava�ta �l�m� �zerine intahar eden kar�s�na ait oldu�u san�lmaktad�r.
4- BRONZLU EV : MS 550 y�llar�na tarihlenen b�y�kce bir eve ait kal�nt�lar i�inde, �ok say�da dinsel nitelikli bronz eser bulunmu�tur. Evin y�ksek r�tbeli bir rahibe ait oldu�u d���n�lmektedir.
5- GYMNAS�ON : MS 2. yy'a tarihlenen gymnasion ve ona ba�l� yap�lar, kaz� ve restorasyon �al��malar�ndan sonra Roma �ehircili�inin zenginli�ini ve g�rkemini yans�t�r hale gelmi�lerdir. �ki b�y�k salonu bulunan yap�n�n do�udaki giri� kap�s� e�siz g�zelliktedir.
6- S�NAGOG : MS 3. yy'da in�a edilmi� olan bu yap�n�n i�inde bulunan bir yaz�ta dayan�larak, Yahudi sinagogu oldu�u anla��lm��t�r.
BULDAN
Denizli'ye ba�l� k���k ve �irin bir k�y olan Buldan, son d�nemlerde ad�n� y�resel dokumalar�n�n yeniden moda olmas� ile epeyce duyurdu. Oysa Buldan'da evlerde el tezgahlar�nda yap�lan dokumac�l���n tarihi �ok eskilere kadar gidiyor. Biz de Buldan'a y�resel dokuma �r�nlerine bakmak ve sat�n almak �zere u�rad�k. �ar��n�n i�inde caddenin iki kenar�na kar��l�kl� dizilmi� bir �ok d�kkan var. Bunlar�n i�inde �r�n kalitesi ve �e�idi ile ad�n� fazlas� ile duyurmu� olan, �del'e girdik. Ufak �apl� al��veri� yapt�k.
Buldan kuma�lar�na i� yap�lmas� sonucu elde edilmi� bir �ok �r�n �e�idi var. Masa �rt�leri, sehpa tak�mlar�, pe�temallar, pareolar, �e�itli �allar, havlular vb. Buldan, art�k b�lgeye tur d�zenleyen firmalar�n da u�rak yerlerinden biri olmu�. B�lgeye �zmir'den ve �evredeki di�er merkezlerden hafta sonlar� al��veri� ama�l� g�n�birlik turlar d�zenleniyor.
PAMUKKALE
Denizli ili Akk�y Buca��'nda bulunan Pamukkale, s�cak ve mineralli su kaynaklar� ve bu sular�n y�zeyde olu�turdu�u traverten formasyonlar� ile �nl�. Suyun akt��� yama�lar, karbondioksitin u�mas� ve kalsiyumun ��kelmesi sonucunda bembeyaz bir g�r�nt� alm��. Traverten tara�alarda biriken sularda serinleme imkan� var. Travertenler �zerinde dola�mak, g�ne�lenmek ve sulara girmek ayakkab�s�z olmak �art�yla serbest. Suyun y�zeye ��km�� oldu�u noktalarda kurulmu� olan oteller, su ak���n� s�n�rlad�klar�ndan travertenlerin kararma tehlikesi ortaya ��km��. Travertenler �zerinden g�ne�in bat��� olduk�a iyi g�r�nt�ler veriyor.
Pamukkale'de gezilecek di�er yerler aras�nda, hemen biti�i�indeki Hierapolis Antik Kenti, Pamukkale M�zesi, Karahay�t s�cak su kayna�� ve Hierapolis'e 10 km. kadar uzakta bulunan Laodikea Antik Kenti say�labilir.
(HIERAPOLIS) - PAMUKKALE
Denizli'yi Afyon'a ba�layan anayolu takiben Denizli ��k���ndan 5 km. sonra soldan Pamukkale yolu ayr�l�r. Ayr�mdan 14 km. sonra Pamukkale'ye ve hemen onun biti�i�inde yeralan Hierapolis Antik Kenti'ne gelinir.
Hierapolis ile ilgili ba�l�ca kaynaklar
Pamukkale (Hierapolis) - Sabahattin T�RKO�LU S. 274
Gezi T�rkiye Tatil Rehberi S. 274
Karia - George E. BEAN S. 277
Arkeoloji - Prof. Dr. Cevdet BAYBURTLUO�LU S. 108
Anadolu Uygarl�klar� - Ekrem AKURGAL S. 464
T�rkiyenin Az Bilinen Do�al ve Arkeooljik De�erleri - Jeolog Dr. Temu�in AYGEN s.49
GEZ� G�NCES�
28 MART 1999 PAZAR
Saat 6.30 da Ankara'dan hareket ettik. Ankara - Afyon - U�ak -�zmir hatt�n� izleyerek Ankara ��k���ndan 484 km sonra Bozda�'a ula�t�k. Yol boyunca yer yer ya�murlu bir hava ile kar��la�t�k. Bozda� k�y�, Bozda�'�n eteklerinde kurulmu� k���k bir yerle�im birimi. Bozda� b�t�n� ile karla kapl� idi. K�y�n i�inden ayr�lan 5 km lik toprak bir yol, kayak merkezine do�ru gidiyor. Merkeze yakla�t�k�a yol kenar�ndaki kar kal�nl��� epeyce artt�. Ancak toprak yol, zemin olarak d�zg�n ve kars�zd�. Karla kar���k bir ya�mur ya��yordu ve hava birden fazlas�yla so�uk olmu�tu.
Kayak merkezinde hava sisliydi ve da��n zirve k�sm� tam olarak g�r�nm�yordu. Kayak merkezindeki oda fiyatlar� bizim kalamayaca��m�z kadar pahal�yd�. Etrafta kamp kuracak uygun bir zemin g�r�nm�yordu. Bu �artlarda k�ye geri d�n�p kalacak uygun bir yer aramak daha mant�kl� g�r�n�yordu.
Hava �artlar� da�a ��k�� i�in �ok uygun de�ildi. Bunun �zerine 10 km kadar ilerde bulunan G�lc�k g�l�ne gitmeyi, burada kamp yap�p havan�n d�zelmesini beklemeyi kararla�t�rd�k. G�lc�k g�l�'n� biraz yukardan g�ren Orman i�letmesine ait binan�n bulundu�u alana �ad�rlar�m�z� kurduk. Buras� asl�nda bir piknik alan�yd� ancak mevsim nedeniyle ortada kimseler yoktu. Ya�mur, aral�klarla ya�maya devam ediyordu. Geceyi burada ge�irdik.
29 MART 1999 PAZARTES�
Sabah kahvalt�s�ndan sonra G�lc�k g�l� etraf�nda tur atmak �zere kamp yerimizden ayr�ld�k. Ya�mur hi� ara vermeksizin ya�maya devam ediyordu. G�lc�k hava �artlar� nedeni ile bom bo�tu. Bayram tatili olmas�na kar��n etrafta kimseler yoktu. Yollar, s�rekli ya�an ya�mur nedeni ile �amurdan ge�ilmez olmu�tu. G�lc�k merkezine geldi�imizde, birka� esnaf d�kkanlar�n� a�m��t�. Kahvelerden biri a��kt� ve ortadaki b�y�k odun sobas� yan�yordu.
�ay i�me ve kuruma molas� i�in bundan g�zel bir yer olamazd�. �ki saat kadar kahvede oturduktan sonra ya�murun bir ara dinmesini f�rsat bilip d��ar� ��kt�k. Ak�am mangalda yapmak �zere et vb �eyler sat�n ald�k. Daha sonra kamp yerimize geri d�nd�k. Mangalda yapt���m�z ak�am yeme�inden sonra bir s�re ate� ba�� muhabbeti yap�p yatt�k.
30 MART 1999 SALI
Ya�mur nihayet dinmi�ti. Ancak ekip pek da�a ��kmaya niyetli g�r�nm�yordu. Bunun �zerine gezinin kalan b�l�mlerine devam etmeye karar verdik. Kahvalt� yap�p kamp� toplad�ktan sonra Sardes antik kentine gitmek �zere hareket ettik. G�lc�k'den 33 km sonra �zmir - Ankara karayoluna ��kt�k. Sola ( �zmir Y�n�ne ) d�n�p 2 km kadar gittikten sonra Sardes antik kentine ula�t�k. Antik kent, karayolunun sa��na ve soluna yay�lm�� durumda bulunuyor. Sardes'i gezdikten sonra Ankara y�n�ne do�ru geri d�nd�k ve �nce 9 km ilerdeki Salihli'ye, oradan da 15 km ilerde sa�dan yolu ayr�lan Ala�ehir ve Buldan hatt�na girdik. Yol, Ayr�mdan 41 km sonra Ala�ehir'den ge�iyor. �ocukluk g�nlerimi hat�rlamak ve eski evimizi g�rmek amac� ile Ala�ehir'de k�sa bir mola verdik.
Kilisenin kar��s�ndaki tek katl� eski evimizin aynen yerinde duruyor olmas� beni �ok �a��rtt�. Ala�ehir'den sonra, Denizli y�n�ne devam edip, 57 km sonra Buldan'a ula�t�k. Buldan'da k�sa bir gezi yap�p y�resel dokumalar sat�n ald�ktan sonra, Pamukkale'ye ula�mak �zere yolumuza devam ettik. Buldan ��k���ndan 31 km sonra Denizli'den ge�tik. Denizli'den Afyon y�n�ne do�ru 5 km devam ettikten sonra soldan ayr�lan Pamukkale yoluna girdik ve 14 km sonra Pamukkale'ye ula�t�k. Pamukkale'yi gezip traverten tara�alar �zerinde ��plak ayakla bir s�re y�r�d�kten sonra, kamp kurmak �zere Pamukkale'nin biraz d���nda k�y yollar�ndan birine sap�p uygun bir d�zl��e �ad�rlar�m�z� kurduk. Kamp�m�zdan daha a�a��da kalan Denizli �ehrinin gece ���klar�n� seyretmek zevliydi. Denizli'nin arka taraf�nda ise karla kapl� bembeyaz g�r�nt�s� ile Akda�lar silsilesi ve Babada� uzan�yordu.
31 MART 1999 �AR�AMBA
Sabah kahvalt�s�ndan sonra kamp� toplay�p, Ankara y�n�ne do�ru hareket ettik. 14 km sonra ana yola ��k�p Afyon y�n�ne d�nd�k. 206 km sonra Afyon giri�inde �zdilek tesislerinde ��len yeme�i ve al��veri� molas� verdik. Afyon ��k���ndan 250 km sonra, saat 17.30 da Ankara'ya ula�t�k.
|