AKILLI BİR KİRİŞİN AKTİF TİTREŞİM KONTROLÜ: UZAMSAL BİR YAKLAŞIM

Kırcalı, Ömer Faruk

Yüksek Lisans, Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümü

Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Yavuz Yaman

Ortak Tez Yöneticisi: Dr. Volkan Nalbantoğlu

Eylül 2006, 139 Sayfa

Bu çalışmada, ankastre akıllı bir kirişin serbest ve zorlanmış titreşimlerinin sönümlendirilmesi için uzamsal Hinf denetçi tasarımı ve gerçekleştirimi sunulmuştur. Akıllı kiriş pasif aluminyum bir kiriş ve yüzeyine yapıştırılmış PZT (Lead-Zirconate-Titanate) yamalardan oluşmuştur.  Çalışmada, PZT yamaları uyarıcı ve bir lazer yardımıyla yerdeğiştirme ölçüm cihazı ise algılayıcı olarak kullanılmıştır.

Çalışmanın ilk bölümünde, akıllı kirişin varsayılan-biçimler metodu ile modellenmesi incelenmiştir. Elde edilen modele yüksek frekanstaki titreşim biçimlerinin etkisi model iyileştirme tekniği kullanılarak dahil edilmiştir. Daha sonra uzamsal sistem tanımlama yöntemi kullanılarak akıllı kirişin uzamsal karakteristiklerinin daha net bir şekilde elde edilmesi çalışılmıştır.

Çalışmanın ikinci kısmında, akıllı kirişin ilk iki eğilme titreşimlerini sönümlendirmek için uzamsal bir Hinf denetçisi tasarlanmıştır. Denetçinin etkinliği benzetim ve deneysel uygulamalar ile doğrulanmıştır.

Son olarak, uzamsal ve noktasal denetçilerin karşılaştırılması çalışılmıştır. Noktasal bir Hinf denetçisi tasarlanmış ve deneysel olarak uygulanmıştır. Her iki denetçinin de etkinlikleri benzetimler vasıtasıyla karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Varsayılan-Biçimler Metodu, Model İyileştirme, Uzamsal Sistem Tanımlama, Uzamsal Hinf Denetçi Tasarımı.